Polityka

W Peczu działa liceum imienia Gandhiego. To jedyna taka placówka w Europie – założona dla Cyganów i przez Cyganów. Władze lubią się nią chwalić. Oszklony nowoczesny budynek na peryferiach miasta. W środku komputery, laboratoria, biblioteka i ogromna sportowa hala. Obok szkolny internat, w którym mieszka na co dzień większość z 250 uczniów.

Noblista Isaac Beshevis Singer umieścił tam akcję jednego z opowiadań. Przed drugą wojną światową w Bychawie mieszkało ponad 70 proc. Żydów. Dziś w niespełna 6-tysięcznym miasteczku nie ma ani jednego.
Kiedy 27-letni Tomasz Hanaj idzie przez Bychawę, wita się niemal z każdym przechodniem na ulicy. Nie tylko dlatego, że w miasteczku prawie wszyscy znają się z widzenia. Wiedzą, że to on, bo na początku zeszłego roku chodził od domu do domu. I prosił o wspomnienia.

Pomysłem na kłopoty z wchodzeniem młodych ludzi na rynek pracy mogłyby się stać spółdzielnie socjalne. Ekonomia społeczna robi karierę w Europie, ale w Polsce dopiero raczkuje.
Aranżacja przestrzeni, geoturystyka (turystyka geologiczna), kreowanie wizerunku, tworzenie prezentacji internetowych, prowadzenie klubokawiarni, sprzedaż ekologicznych środków czystości, opieka przedszkolna, montowanie kolektorów słonecznych, sprzedaż powierzchni reklamowej – to tylko niektóre usługi oferowane dziś przez spółdzielnie socjalne.

Kryzys obu krajów zaczął się od kłamstw na temat deficytów. W Grecji rząd okłamywał unijny urząd statystyczny, na Węgrzech własnych wyborców, którzy ostatecznie odsunęli go od władzy, zapewniając w ubiegłym roku spektakularne zwycięstwo Viktorowi Orbánowi.
Ale podobnie jak w Grecji u podłoża węgierskich problemów leżały wieloletnie zaniedbania: przerost państwa opiekuńczego, luźna polityka monetarna i opór przed reformami. Prymus Europy Środkowej w latach 90., w minionej dekadzie Węgry zgnuśniały, zadowalając się rozrostem sektora finansowego i boomem na rynku nieruchomości.