Debata o książce "Strach" Jana T. Grossa
(wskazówka: przeważająco polskojęzyczne artykuły)
23.04.2008
wbs: "Strach" Grossa niewiele zmienił poglądy Polaków
Pokazują to dwa sondaże TNS OBOP. Pierwszy - przed debatą o głośnej książce Jana Tomasza Grossa o polskim antysemityzmie. Drugi - zrobiony teraz, gdy dyskusja przycichła
Gazeta Wyborcza
30.03.2008
Ewa Czerwiakowski: „Die jüdischen Belange“ erhitzen wieder die Gemüter
Diese Worte schrieb der polnische Literaturwissenschaftler Kazimierz Wyka im Juli 1946. Sie werden hier im Titel angeführt, da sie wieder – oder immer noch – lapidar und zutreffend die Atmosphäre im Polen des Jahres 2008, nach dem Erscheinen des Buches „Die Angst“ von Jan Tomasz Gross, erkennen und wiedergeben. Dabei geht es mitnichten um eine angeblich jüdische Angelegenheit, sondern um die Gemüter. Damals wie heute. Das Gross’sche Buch wirkte wie ein Katalysator und rief Reaktionen hervor, die zwar nicht unerwartet, doch von überraschender Heftigkeit waren.
http://www.transodra-online.net/de/node/1266
30.03.2008
Ewa Czerwiakowski: „Sprawa żydowska” nadal rozpala umysły
Słowa te napisał w lipcu 1946 roku Kazimierz Wyka. Przytaczam je w tytule jako znowu – lub ciągle jeszcze – lapidarne i adekwatne rozpoznanie atmosfery w Polsce Anno Domini 2008 po ukazaniu się książki Jana Tomasza Grossa „Strach”. (*) Przy czym nie chodzi tu bynajmniej o jakąś domniemaną sprawę żydowską, lecz o stan owych umysłów. I wówczas, i dzisiaj. „Strach” zadziałał jak katalizator, wyzwalając reakcje nie tyle nieoczekiwane co zdumiewające swą gwałtownością.
http://www.transodra-online.net/de/node/1265
05.03.2008
ks. Janusz Salamon SJ: Uwolnić się od strachu
Próby "usprawiedliwienia przez kontekst" powojennego antysemityzmu są szczególnie przygnębiające, jeśli są podejmowane w imię obrony religii. Uchylanie się przed nazwaniem zła po imieniu bardziej kompromituje religię, niż przyznanie, że ludzie religijni - jak wszyscy inni - są narażeni na moralną porażkę. O dyskusji wokół książki Grossa pisze
Gazeta Wyborcza
26.02.2008
Jerzy Pałosz: Różne oblicza strachu
Wydarzenia na terenach od Zakliczyna do Nowego Targu potwierdzają, że Gross napisał prawdę
Przegląd
23.02.2008
Andrzej Friszke: Gross i chłopcy narodowcy
W awanturze, jaką rozpętała prawica przeciw książce Grossa, nie o Żydów chodzi. Chodzi o stwierdzenie, że jedyną ideologią, do jakiej mogą dziś nawiązać Polacy, jest nacjonalizm
Gazeta Wyborcza
22.02.2008
wyb. maw: Pisali o Grossie w ostatnim tygodniu
Teresa Bogucka: Strach, gniew, debata
Dyskusja wokół "Strachu" budzi dawne demony - ale dość żałosne w formie. Jest w niej dosyć spokoju i dojrzałości, żeby tytułu do lepszej samooceny nie szukać w dawnej mitycznej chwale i w dawnym cierpieniu
Gazeta Wyborcza
15.02.2008
Marcin Kula: Obrońcy swoich
Denerwuje mnie uparte przywoływanie pomyłek faktograficznych Grossa. Możliwe, że w "Strachu" jest pewna liczba błędów. Jednak czy obraz uzyskany przez autora by się zmienił, gdyby błędy zniknęły
Gazeta Wyborcza
Barbara Engelking-Boni: Dolary skupuję, koty przechowuję
Decydujesz się ukrywać Żyda, masz go u siebie, ryzykujesz życiem i się z tym oswajasz. A im mniej strachu, tym silniejsza pokusa. Zaczynasz myśleć: "Warto by coś z tego mieć"
Gazeta Wyborcza
13.02.2008
Piotr Pacewicz: Sondaż "Gazety"
Tylko 23 proc. Polaków uważa, że "Strach" Jana Tomasza Grossa to "potrzebny Polakom rachunek sumienia". Tylko? A może aż 23 proc.?
Gazeta Wyborcza
Stefan Zgliczyński: Strach
W dyskusji wywołanej wydaniem w Polsce książki Jana Tomasza Grossa Strach Marek Edelman powiedział m.in.: „Książka Grossa minie bez echa. Jestem pewien, że za trzy miesiące już nikt nie będzie o niej mówił. Znak zarobi na niej duże pieniądze, a potem wszyscy usną. By coś się zmieniło, musi wymrzeć to pokolenie, które widziało Zagładę.”
Le Monde diplomatique (edycja polska)
12.02.2008
Prokuratura Rejonowa: Decyzja prokuratury dot. książki Jana T. Grossa pt. 'Strach"
W dniu dzisiejszym, po przeprowadzeniu postępowania sprawdzajacego związanego z publikacją książki Jana T. Grossa pt. "Strach", Prokuratura Rejonowa w Krakowie- Krowodrzy wydała postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa
Gazeta Wyborcza
Ewa Siedlecka, Jarosław Sidorowicz: "Strach" nie znieważa
Prokuratura odmówiła wczoraj ścigania Jana Tomasza Grossa za książkę "Strach". Ściganie za wyrażanie opinii naruszałoby wolność słowa - uznała.
Gazeta Wyborcza
Ewa Siedlecka: Prawo nie ściga poglądów
Krakowska prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie książki Jana Tomasza Grossa. Uznała, że nie popełnił przestępstwa pomówienia narodu polskiego o zbrodnie komunistyczne lub nazistowskie.
Gazeta Wyborcza
11.02.2008
Karolina Łagowska: NOP obraża Jana Grossa na plakatach
"Jan Tomasz Gross - wyrwać chwasta!" - plakaty z takim hasłem i zdjęciem autora "Strachu" pojawiły się na ulicach miasta na kilka dni przed planowaną wizytą pisarza. Większość z nich mieszkańcy już zdarli. Sprawą zajęła się prokuratura.
Gazeta Wyborcza Wrocław
08.02.2008
wyb. maw: Napisali o "Strachu"
Wywiad Jarosława Kaczyńskiego dla blogerów Salonu24, 2 lutego
Gazeta Wyborcza
Józef Życiński: Pokonać strach
Emocjonalna reakcja na język i formę "Strachu" Grossa nie może przesłaniać prawdziwych problemów, ciemnych kart polskiej historii. Od Jedwabnego po pogrom kielecki - pisze arcybiskup lubelsk
Gazeta Wyborcza
07.02.2008
Piotr Najsztub: Żałoba ze "Strachu"
Zamiast na zasłużoną pokutę, udajmy się do księgarni. „Strach” pokazuje, do czego byliśmy – i może nadal jesteśmy – zdolni. Jan Tomasz Gross oczekuje tylko, żebyśmy zobaczyli, kogo straciliśmy i w jaki sposób
Przekrój
06.02.2008
Stanisław Obirek: Kościół potrzebuje Grossa
Brakuje dziś prorockich głosów ludzi Kościoła, którzy przypomnieliby, że "czarne jest czarne", czyli że zbrodnia jest zbrodnią i nawet najbardziej drobiazgowo odtworzony kontekst historyczny tej zbrodni nie usprawiedliwia
Gazeta Wyborcza
Kamila Baranowska: Książka Grossa blokuje dialog
Gross tworzy stereotyp, że Polacy jako ogół społeczeństwa kolaborowali z Niemcami, żeby wymordować Żydów. Taka teza wydaje mi się niedopuszczalna – przekonuje znany socjolog w rozmowie z Kamilą Baranowską
Rzeczpospolita
05.02.2008
Eugeniusz Guz: Dlaczego Polska, tylko Polska?
Dlaczego wiwisekcji okupacyjnego antysemityzmu dokonuje się tylko na Polsce? Nie słyszałem o Grossie rumuńskim, francuskim, ukraińskim ani wielu innych narodów europejskich
Przegląd
04.02.2008
Redakcja: Odwołane spotkanie z autorem "Strachu"
Nie odbędzie się zaplanowane na 13 lutego spotkanie z Janem Tomaszem Grossem w cyklu "Gość
Gazeta Wyborcza Wrocław
Halina Bortnowska: Patrzeć na ekshumację
"Strach" przywołując tamte wydarzenia, czyni nas ich świadkami. Jeśli nie zareagujemy, będziemy winni bierności, odmowy współczucia, którego ciężar trudno udźwignąć
Gazeta Wyborcza
Wojciech Szacki: Polacy o Żydach przed "Stachem"
Wielu Polaków ratowało Żydów, a nieliczni ich prześladowali - twierdzą ankietowani przez TNS OBOP
Gazeta Wyborcza
01.02.2008
Anna Bikont: Moi chłopi wymordowali moich Żydów
Po "Sąsiadach" już nie było odwrotu. Jak się zaczyna czytać źródła, myślisz, że jesteś na dnie, a tam od spodu pukają
Gazeta Wyborcza
Mirosław Czech: We krwi mają nienawiść do chrześcijaństwa
W II RP duchowieństwo katolickie piętnowało Żydów jako wrogów Kościoła. Jako tych, których interesy są "nie nasze". Dlatego w latach okupacji Żydzi znaleźli się poza kręgiem współczucia
Gazeta Wyborcza
Dariusz Libionka: Oni nie są z ojczyzny mojej
Tytuł książki Grossa oddaje sedno rzeczy. W Polakach był po wojnie strach - strach, że Żydzi wrócą. I nie chodziło to, że będą tu tworzyć komunizm, tylko o to, że będą chcieli odzyskać swoje sklepy i domy
Gazeta Wyborcza
wyb. maw: Powiedzieli o "Strachu"
Piotr Gontarczyk, "Rzeczpospolita", 25 stycznia
Gross nie jest w nauce ani zjawiskiem nowym, ani szczególnie szokującym. Wręcz przeciwnie - to typowa wizytówka patologicznych zjawisk od lat znanych w USA. Tam znaczna część literatury dotyczącej Holocaustu stała się elementem kultury masowej, w której nie obowiązują naukowe metody weryfikacji. Konsekwencje są często katastrofalne.
Gazeta Wyborcza
Jacek Kubiak: Antysemityzm nasz powszedni
Skąd wyjątkowość polskiego antysemityzmu, jak do nas dotarł, z jakich powodów utrwalił się i dlaczego traci zęby?
Polityka
30.01.2008
Andrzej Luter: Twarz Żydówki
Nikt już nie może i nie chce pomóc bezsilnej Żydówce. Zaczęła czołgać się w kierunku torów
Przeczytałem "Strach" Jana Tomasza Grossa. Po lekturze po raz kolejny obejrzałem wstrząsającą 13-minutową etiudę filmową Andrzeja Brzozowskiego z 1963 r. "Przy torze kolejowym" na motywach opowiadania Zofii Nałkowskiej. To obraz o śmierci młodej Żydówki.
Gazeta Wyborcza
29.01.2008
Adam Szostkiewicz: Egzorcysta Gross
Rozdrapywaczy ran nie lubi się nie tylko u nas.
"Strachem” Jana Tomasza Grossa nie poczułem się obrażony, lecz głęboko poruszony. Gross nie zamierzał pisać akademickiego podręcznika powojennej historii Polski, lecz właśnie poruszyć nas do żywego przypomnieniem „moralnej zapaści” w Polsce tuż po Holocauście. Zapaść polegała na zabijaniu przez Polaków Żydów ocalałych z Zagłady.
Polityka
27.01.2008
Katarzyna Wiśniewska: Stronniczy przegląd tygodników katolickich
Nerwowo zrobiło się w prasie katolickiej po ukazaniu się „Strachu” Jana T. Grossa. Oburzył się „Przewodnik Katolicki”. Natalia Budzyńska, chociaż we wstępie deklaruje, że oceną wartości historycznej powinni się zająć naukowcy, dalej już nie ma oporów: „ »Strach « to klasyczny przykład manipulacji faktami, tak by pasowały do z góry założonej tezy: Polska to naród antysemitów.
Gazeta Wyborcza
26.01.2008
Marta Kijowska: Schocktherapie statt Rekonvaleszenz
Jan T. Gross' Buch über den polnischen Nachkriegs-Antisemitismus provoziert heftige Reaktionen
NZZ
Piotr Zychowicz: Oko w oko z tłuszczą
Jan Tomasz Gross nie jest wcale „nowojorskim Żydem-polakożercą”. Nie jest jednak również bezstronnym historykiem, który urządza „narodowe rekolekcje”. To publicysta, który książkami spłaca dług zaciągnięty 40 lat temu u Adama Michnika
Rzeczpospolita
25.01.2008
Barbara Skarga: Zawiść zdolna do wszystkiego
Gdy pytamy o przyczyny ekscesów, które opisał Gross, musimy pamiętać o wojnie. Wojna rozhuśtała namiętności i porwała cugle moralne, pobudzając do czynów zbrodniczych - mówiła podczas dyskusji o książce Jana Tomasza Grossa
Gazeta Wyborcza
Wiktor Świetlik: Polacy: książka Grossa nas krzywdzi i obraża
"Strach" to krzywdząca dla nas książka - tak uznała największa grupa osób przebadanych przez instytut ARC Rynek i Opinia na zlecenie "Polski". Nasza ankieta dowodzi powszechności poczucia, że pisarz traktuje nas niesprawiedliwie i fałszuje historię.
Polska Times
Bożena Szaynok: Gross - moralista, nie historyk
Skoro walczymy ze stereotypem Żyda komunisty, to nie pozwólmy, aby wyrósł mit Polaka antysemity - mówi Bożena Szaynok
Gazeta Wyborcza
24.01.2008
Radio ART: Posłuchaj nagrania dyskusji na temat książki Jana T. Grossa "Strach"
W dyskusji na temat książki udział wzięli: prof. Andrzej Chwalba, Marek Edelman, Adam Michnik, Jakub Petelewicz oraz Jan T. Gross. Prowadzenie: Henryk Woźniakowski. Spotkanie odbyło sie 24 stycznia 2008 r. w Audytorium Maximum UJ w Krakowie.
Magdalena Kursa, Bartosz Piłat: Debata o 'Strachu' na UJ
Chciałbym dyskusję nad książką Grossa traktować jako dyskusję polsko-polską a nie polsko-żydowską - mówił Adam Michnik podczas dzisiejszej debaty o książce Jana Tomasza Grossa "Strach" w Auditorium Maximum UJ w Krakowie. Poniżej pisana na bieżąco relacja ze spotkania
Gazeta Wyborcza
Małgorzata I. Niemczyńska: Antysemityzm straszny jak Stalin
- W pewnym sensie jest to opowieść o Polakach, którzy pomagali Żydom - zauważył Jan Tomasz Gross podczas poświęconej jego książce "Strach" debaty w Krakowie. Wcześniej członkowie Narodowego Odrodzenia Polski próbowali do niej nie dopuścić.
Gazeta Wyborcza
23.01.2008
PAP: Posłowie LiD zainteresowali prokuraturę apelem "Wyrwać chwasta Grossa!"
Posłowie LiD: Marek Balicki i Andrzej Celiński złożyli do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez działaczy Narodowego Odrodzenia Polski. Posłowie uważają, że NOP nawołuje do przemocy wobec pisarza Jana Tomasza Grossa.
Rzeczpospolita
Marcin Wojciechowski: O Strachu" bez strachu
Polakożercom stop, strach być Polakiem - tak narodowcy przywitali Jana T. Grossa w Warszawie. Dyskusji o "Strachu" nie zakłócili
Gazeta Wyborcza
22.01.2008
Jacques Schuster: Polen kämpft mit den Schatten der Vergangenheit
Der polnisch-amerikanische Historiker Jan Tomasz Gross hat ein Buch über den polnischen Antisemitismus geschrieben. Die katholische Kirche trüge einen Teil der Schuld für den Judenhass, schreibt er. Nun droht ihm eine Klage wegen "Verleumdung der polnischen Nation". Was ist bloß mit den Polen los?
Welt
Marcin Szymaniak: Gross znudził skinów
Przeciwnicy debaty nie dotrwali do jej końca. Trochę pokrzyczeli i wyszli z sali. Ludzi idących na spotkanie z Grossem witał przed szkołą Koźmińskiego prezes Polskiej Partii Narodowej Leszek Bubel. Rozdawał egzemplarze pisemka „Co z tą Polską” (na pierwszej stronie zdjęcie Grossa i napis „Świnia!!!”).
Życie Warszawy
Ryszard Bugaj: Gross sadza Polskę na ławce hańby
W kraju „Strach” jest przedmiotem dyskusji, ale na Zachodzie (a pewnie i w Rosji) będzie mieć poważny wpływ na wzmocnienie czarnego obrazu Polski – pisze publicysta
Rzeczpospolita
Jerzy Jedlicki: Tylko tyle i aż tyle
We wszystkich dziennikach i tygodnikach, w radiu i telewizji, w kawiarni i przy kolacji – wszędzie rozprawia się o książce Grossa, najczęściej uznając ją za narodowy skandal. Dlaczego właśnie ją?
Tygodnik Powszechny
Paweł Wroński: Spór z Grossem na miejscu zbrodni
Spotkanie Jana T. Grossa w Kielcach pokazuje, że o "Strachu" można merytorycznie dyskutować nawet w miejscu, gdzie dokonał się 60 lat temu słynny pogrom. Argumenty historyków są lepsze niźli antysemickie okrzyki i propagandowe publikacje wydawane przez IPN
Gazeta Wyborcza
Dominiak, Hebda, Kalita, Rzepecki, Siła-Nowicki, Syska, Szewrański: Nie egzorcyzmujmy "Strachu"!
Grzechem jest milczenie w momentach ważnych. Niezależnie od tego, czy bierze się ono z chłodnej kalkulacji przeciw odruchom serca, braku własnego języka, czy zaniku wiary w słuszność swoich przekonań oznacza rezygnację z aktywnej roli w kształtowaniu rzeczywistości.
Krytyka Polityczna
21.01.2008
Marcin Szymaniak: Wyrwać chwasta Grossa
Pod takim hasłem idą we wtorek skrajni nacjonaliści na spotkanie z pisarzem. - Będzie manifestacja przed salą, nasi ludzie wejdą też do środka. Jeżeli Gross nie podejmie dyskusji, będziemy go zagłuszać – zapowiada Miłosz Karolczyk, redaktor portalu Nacjonalista.pl.
Życie Warszawy
Marek Safjan: Historia na wokandzie
Nie byłoby nic gorszego dla polskiej świadomości niż nałożenie pęt prawnokarnej odpowiedzialności na debatę o książce Jana Tomasza Grossa "Strach". Postępowanie karne przeciwko autorowi miałoby bez wątpienia skutek fatalny i niekorzystny dla Polski.
Newsweek
Tomasz Jastrun: Znowu strach
Już dawno temu odkryłem, że w Polsce nie ma antysemitów. Nie - antysemitami nie są nawet ci, którzy mówią: "Dobrze, panie, że Hitler wykonał za nas robotę". A kto nie zna takiej oto wzruszającej frazy: "Porządny człowiek, chociaż Żyd". (Na przykład Jezus Chrystus).
Newsweek
Wojciech Maziarski: Lekcja "Strachu"
Krytyka, z jaką spotkała się książka "Strach" Jana Tomasza Grossa ze strony publicystów "Rzeczpospolitej" czy "Gazety Polskiej", nie dziwi. Jednak to, że rzeczowej dyskusji na ten temat odmawiają kardynał Stanisław Dziwisz czy Jarosław Gowin, oznacza, że mentalność narodowej prawicy wkracza do partii liberalnej i Kościoła "łagiewnickiego" - mówi w rozmowie z Wojciechem Maziarskim socjolog prof. Paweł Śpiewak
Newsweek
Ziemowit Nowak: Jan T. Gross w Kielcach - Wielkie emocje, tłok
Wielkie zainteresowanie i olbrzymie emocje towarzyszyły poniedziałkowemu spotkaniu z Janem T. Grossem, autorem kontrowersyjnej książki "Strach".
Gazeta Wyborcza Kielce
Paweł Wroński: O "Strachu" w Kielcach
- Chciałbym, aby moja książka pokazała, jaką trucizną jest antysemityzm i jak trudno oprzeć się tej pokusie - mówił wczoraj w Kielcach Jan Tomasz Gross podczas promocji "Strachu".
Gazeta Wyborcza
20.01.2008
Katarzyna Wiśniewska: Żaryn: wyrzucić "Strach" na śmietnik
W telewizji pokazali
Czy "Strach" Jana T. Grossa popsuł obchodzony niedawno przez Kościół Dzień Judaizmu? Dlaczego Polakom przypisuje się antysemityzm? Po tak postawionych pytaniach łatwo się domyślić, że katolicki program "Między niebem a ziemią" miał być dyskusją z tezą.
Gazeta Wyborcza
Marcin Wojciechowski: IPN prostuje tezy Grossa
Stronniczy Przegląd Prasy
Dyskusja o książce Jana Grossa „Strach" rozwija się w ciekawych kierunkach. „Rzeczpospolita" próbuje dociec, ile autor na niej zarobi. „Cena detaliczna «Strachu » wynosi 39 zł, a w miękkiej oprawie - 32 zł. Gdyby np. sprzedano 100 tys. egzemplarzy, to przy stawce 15-procentowej autor dostałby ok. 500 tys. zł minus kilkadziesiąt tysięcy podatku" - pisze Jerzy Sadecki.
Gazeta Wyborcza
Katarzyna Kolenda-Zaleska: Strach, ból i przebaczenie
To był tydzień
Ci, którzy odmawiają dziś prawa do obecności książki Jana T. Grossa "Strach", postepują jak profesorowie i studenci rzymskiego Uniwersytetu Sapienza, którzy odmówili wysłuchania papieża Benedykta XVI. I tu, i tu przeszłość wróciła z oskarżycielską mocą.
Gazeta Wyborcza
19.01.2008
Marcin Wojciechowski: Nieudana próba Grossa
Nie można na podstawie rozmowy dwóch mężczyzn w Kielcach budować tez o ówczesnej kondycji moralnej społeczeństwa polskiego i o jego postawach w czasach Zagłady. A Gross to robi - mówi historyk dr hab. Dariusz Stola*
Gazeta Wyborcza
Witold Gadomski: Świąteczna krzepi
Czy Polacy są antysemitami, czy po II wojnie światowej kontynuowali rozpoczęty przez hitlerowców Holokaust?
Gazeta Wyborcza
wyb. maw: Powiedzieli o "Strachu"
Głosy w dyskusji o książce Jana Tomasza Grossa
Gazeta Wyborcza
18.01.2008
maw: Co Gross pisze w "Strachu"
"Potwornym dla Polski zrządzeniem losu przywódcy nazistowskich Niemiec postanowili, nie pytając Polaków o zgodę, że będą mordować Żydów właśnie na terenie Polski - pisze Jan T. Gross. - Polacy nie mieli żadnego wpływu na tę decyzję, nie mogli się jej sprzeciwić, nie są w żaden sposób za nią odpowiedzialni. I w tym sensie uczestnictwo polskiego społeczeństwa w procesie Zagłady narodu żydowskiego dokonało się w okolicznościach przez Polaków niezawinionych.
Gazeta Wyborcza
ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel: Nie chciałem być Żydem
Herezja antyjudaizmu stale towarzyszy Kościołowi katolickiemu - mówi
Gazeta Wyborcza
Seweryn Blumsztajn: Polski głos Grossa
W dyskusji o „Strachu” Jana Tomasza Grossa irytuje mnie okropnie, gdy pisze się o tej książce jako kolejnej próbie rozliczeń polsko-żydowskich.
Gazeta Wyborcza
Joanna Szczęsna: Powszechna rzecz zabijanie
Edelman: Z jakiego niby kontekstu Gross wyrywa przypadki zabijania Żydów? Ja nie widzę kontekstu dla morderstwa. Morderca to morderca i tyle
Gazeta Wyborcza
Ewa Siedlecka: Co można zrobić ze "Strachem"
Czy prokurator powinien zastosować prawo, które może być bezprawne? Z jednej strony musi. Z drugiej - nie powinien
Gazeta Wyborcza
Joanna Szczęsna: Edelman: Wszystko, o czym pisze Gross, to prawda
I Gross popełnił błąd, dając w podtytule książki: "Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie". Tam powinno być: "Bandytyzm w Polsce..." - mówi Marek Edelman.
Gazeta Wyborcza
Jakub Kloc-Konkolowicz: Ein neues Kapitel
In Polen ist dieser Tage ein neues Kapitel der emotionalen Debatte um den polnischen Antisemitismus aufgeschlagen worden. Anlass dazu gab die polnische Ausgabe eines neuen Buches des polnischstämmigen Princeton-Historikers Jan Tomasz Gross.
Frankfurter Rundschau
Sybille Korte, Amélie Poinssot: Die Morde danach
Jan Tomasz Gross über sein Buch "Angst", das in Polen eine Debatte auslöste
Berliner Zeitung
17.01.2008
O książce "Strach" - Jan Tomasz Gross w Radiu TOK FM
Z autorem książki Janem Tomaszem Grossem rozmawiał Grzegorz Chlasta
Paweł Machcewicz: Gabinet historycznych osobliwości
Dlaczego IPN angażuje pieniądze i autorytet instytucji publicznej w lansowanie "Po Zagładzie" Marka Chodkiewicza - książki tak jednostronnej, pełnej błędów i manipulacji?
Gazeta Wyborcza
Mirosław Czech: Tradycja Znaku i strach
Po wydaniu książki Jana Tomasza Grossa "Strach" kardynał Stanisław Dziwisz napisał w liście do wydawnictwa Znak: "Waszym zadaniem jest krzewienie prawdy o historii, a nie budzenie demonów antypolskości i antysemityzmu jednocześnie. Wydawnictwo Wasze mogłoby wykazać się większą uwagą w doborze lektur przedstawianych polskiemu czytelnikowi również z powodu etycznego dziedzictwa pozostawionego przez założycieli".
Gazeta Wyborcza
Paweł Machcewicz i Konstanty Gebert: Kto się boi "Strachu"
Machcewicz: - Poprzez generalizację, ostry język, konfrontację Gross osłabia przekaz swojej książki zawarty we wstrząsającej części faktograficznej opisującej powojenny antysemityzm.
Gazeta Wyborcza
16.01.2008
O książce "Strach" - Jan Tomasz Gross w Radiu TOK FM
Gośćmi Anny Laszuk byli dr Marcin Zaremba z Instytutu Historii UW i dr Andrzej Żbikowski z Żydowskiego Instytutu Historycznegota
Maciej Gdula: Trudna lektura
Strach Jana T. Grossa to trudna książka. Mogliśmy się o tym przekonać już w pierwszych dyskusjach, jakie się wokół niej odbyły. W poniedziałek u Jana Pospieszalskiego w „Warto rozmawiać" uczestnicy skoncentrowali się przede wszystkim na możliwości dokładnego ustalenia liczby żydowskich ofiar polskiej przemocy (były tabelki) i uniknęli konfrontacji z książką odbywając dyskusję zastępczą, którą dobrze znamy z czasów wydania Sąsiadów.
Krytyka Polityczna
Ewa K. Czaczkowska, Piotr Zychowicz: Jan T. Gross grozi Polsce wielkim skandalem
Gross zapowiada, że jest gotowy na starcie z polską prokuraturą. Jego publikację skrytykował kardynał Dziwisz
– Jeżeli trafię na salę sądową, przyprowadzę ze sobą świadków. Żydów i Polaków. Dokładnie opowiedzą, co się wydarzyło w Polsce po wojnie. Będzie wielki skandal – oświadczył w wywiadzie udzielonym izraelskiemu dziennikowi „Haarec” prof. Jan Tomasz Gross.
Rzeczpospolita
PAP: Gross: pisałem "Strach" jako Polak
Jan Tomasz Gross, autor kontrowersyjnej książki "Strach", ukazującej Polaków w złym świetle, mówi, że pisał ją "jako Polak, odczuwając opisywane wydarzenia jako plamę na swojej polskiej tożsamości".
wprost
Marcin Wojciechowski: Gross - chłopiec do bicia
"Super Express" zamieścił karykaturę, na której Gross uczy polskie dzieci antysemityzmu. Grossa przedstawiono podobną kreską, jaką propaganda hitlerowska przedstawiała Żydów. Czekam na następne rysunki w rodzaju "Gross to ltyfus, zaraz"
Gazeta Wyborcza
Joanna Derkaczew: Trzecie pokolenie mówi Grossem
Spektakl "Nic co ludzkie", nawiązujący do problemu polskiego antysemityzmu, to dowód, że książka "Strach" Jana T. Grossa nie musi dzielić. Może też służyć do budowania poczucia tożsamości
Gazeta Wyborcza
Jan Thomasz Gross: Straszna trucizna w historii Polski
Chciałbym, żeby moja książka stała się "Archipelagiem Gułag" polskiego antysemityzmu - mówi
Gazeta Wyborcza
Piotr Semka: „Strach” cofnął dialog o całą epokę
Dobrze byłoby, aby polskie środowiska żydowskie, które od lat apelują o walkę z krzywdzącymi uproszczeniami na swój temat, dziś odniosły się krytycznie do takich uproszczeń dotyczących Polaków – pisze publicysta „Rzeczpospolitej”
Rzeczpospolita
alx: Gross: Wpiszę sobie "wampira historiografii" w CV
Zdaniem Tomasza Grossa "skandalem dla Polski" będzie, jeśli otrzyma wezwanie do prokuratury. Autor "Strachu" na antenie RMF FM odpierał zarzuty przeciwników i cieszył się z zainteresowania książką.
gazeta.pl
Paul Flückiger: Autor wirft polnischer Kirche Antisemitismus vor
Ein neues Buch über den Antisemitismus religiöser Kreise in Polen sorgt für Furore. Der Autor des Werkes wirft Polens Katholischer Kirche eine Mitschuld an den antisemitischen Ausschreitungen am Ende des Zweiten Weltkriegs vor. Der Schriftststeller gilt nun als bösartiger Nestbeschmutzer.
Welt
Berthold Seewald: Polnische Ängste
Die Erinnerung an den Sommer des Jahres 1941 ist in Polen immer noch gegenwärtig. Der Überfall der Wehrmacht auf die Sowjetunion am 22. Juni bedeutete den Fall Ostpolens unter die NS-Vernichtungspolitik. Wenige Tage später, am 10. Juli, verbrannte Polen 300 bis 400 Juden in Jedwabne.
Welt
Karol Sauerland: Ein Bedauern hat es nie gegeben
Es kam, wie es kommen musste: Das neue Buch von Jan Tomasz Gross, in dem es um den Antisemitismus unmittelbar nach dem Holocaust in Polen geht, löst allgemeine Empörung aus. Selbst in seriösen Zeitungen konnte man schon vor dem Erscheinen des Buches am vergangenen Freitag lesen, es enthalte viele falsche Darstellungen, es sei das Machwerk eines Soziologen, der sich als Historiker ausgebe, es sei gegen Polen insgesamt gerichtet. Und der polnisch-jüdischen Versöhnung werde es nicht dienen.
FAZ
15.01.2008
Knut Krohn: Schwierige Erinnerung
Buch über antisemitische Gewalt in Polen in der Kritik
Die polnische Kirche beweist in einer schwierigen Situation wirkliche Größe. Ausgerechnet, möchte man hinzufügen, denn immerhin sitzt sie mit auf der Anklagebank.
Frankfurter Rundschau
PAP: Dziwisz: "Strach" budzi demony antypolskości i antysemityzmu
- Antysemityzm jest tak wielką trucizną w polskim życiu publicznym, że trzeba go wyrwać z korzeniami - mówi w rozmowie z Gazeta.pl Jan Tomasz Gross, autor książek "Strach" i "Sąsiedzi". Z kolei metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz krytykując decyzję o publikacji książki Grossa napisał w liście do dyrektora wydawnictwa Znak Henryka Woźniakowskiego, że zadaniem wydawnictwa powinno być "krzewienie prawdy o historii, a nie budzenie demonów antypolskości i antysemityzmu jednocześnie" i zaleca bardziej staranne patrzenie na intencje autorów książek i ostrożniejsze decydowanie o ich druku "w imię większej odpowiedzialności za dobro, któremu na imię Polska".
gazeta.pl
14.01.2008
Robert Walenciak: Polacy, Żydzi i... strach
Czeka nas kolejna wojna o pamięć i prawdę. A co z tego w społecznej świadomości się odłoży? Czego się nauczymy?
Przegląd
Małgorzata Domagała: "Strach" nie dla prokuratury
Przekazywanie książki "Strach" Jana T. Grossa do prokuratury jest niepoważne - mówił podczas niedzielnego kazania w lubelskiej katedrze abp Józef Życiński. Choć jego zdaniem książka "rani i dzieli, często bez powodów"
Gazeta Wyborcza
Wojciech Lada: Powojenny Holocaust i jego polscy autorzy
Jan T. Gross po raz kolejny uderza w sumienie Polaków. Czy rzeczywiście jesteśmy narodem antysemitów i morderców? A może „Strach” jest po prostu efekciarskim esejem naginającym historyczne fakty pod z góry założoną tezę?
Życie Warszawy
13.01.2008
Andrzej Paczkowski: Głupota gorsza od "Strachu"
Ludzka głupota nie zna granic. To najkrótsze podsumowanie ostatnich działań podejmowanych przez krakowską prokuraturę.
Polska Times
12.01.2008
Marek Chodakiewicz: Nie każdy bandyta był antysemitą
Chodakiewicz: Nie neguję istnienia antysemityzmu, jednak nie jest on jedynym wytłumaczeniem tego, co działo się między Polakami a Żydami po wojnie - mówi DZIENNIKOWI historyk, profesor Marek Jan Chodakiewicz. Według niego, po wojnie falę przemocy wobec Żydów spowodowało załamanie się w Polsce prawa oraz społeczne przekonanie o współpracy Żydów z komunistami.
Dziennik
Tomasz P. Terlikowski: Prokuratura nie powinna zajmować się „Strachem”
Książka Jana T. Grossa jest nierzetelna, ahistoryczna i moralizatorska, a do tego miejscami przekształca się w niesmaczny akt oskarżenia wszystkich Polaków o wrodzony antysemityzm.
Rzeczpospolita
Życie Warszawy: Gross: polskie morderstwa to część procesu zagłady Żydów
"Życie Warszawy" publikuje wywiad z prof. Janem Tomaszem Grossem, autorem książki "Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie".
Życie Warszawy/onet.pl
Marcin Szymaniak: Ekstremista historii
60-letni socjolog prof. Jan Tomasz Gross znów wywołał burzę. W swej najnowszej książce stara się dowieść, że po wojnie na polskiej prowincji nie mógł przeżyć żaden Żyd. Polacy mordowali bowiem ocalałych z zagłady, bojąc się, że ci upomną się o swoją własność i będą mówić o polskim udziale w zbrodniach hitlerowców.
Życie Warszawy
Marcin Szymaniak: Rodem z Hitlera
Z prof. Janem Tomaszem Grossem, autorem książki „Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie”, rozmawia Marcin Szymaniak.
Życie Warszawy
11.01.2008
Joanna Tokarska-Bakir: Strach w Polsce
Wina Jana Tomasza Grossa polega na tym, że pisze książki, bojkotując standard szczerości przyjęty w polskiej literaturze historycznej. Naśladuje filozofa Jeana Améry'ego: "Nie chcecie wiedzieć, do czego znowu może doprowadzić mnie i was samych wasza obojętność? Zatem powiem wam"
Gazeta Wyborcza
Marek Beylin: Żydzi, Polacy, strach
Czy Polacy zasługują na debatę o powojennym antysemityzmie w Polsce? Wczoraj ukazał się "Strach" Jana Tomasza Grossa poświęcony antysemityzmowi Polaków tuż po wojnie i Holocauście. Gross opisuje pogrom kielecki z 1946 r. oraz wiele innych przypadków mordowania i grabienia Żydów przez Polaków.
Gazeta Wyborcza
Piotr Zychowicz: Gross: Liczę na samooczyszczenie Polaków
W swojej nowej książce mieszkający w USA Gross opisuje przypadki zabijania Żydów na terenie Polski w latach 1945 – 1946. Zdaniem socjologa znajdujący się pod wpływem Kościoła i endecji Polacy niejako kontynuowali Holokaust
Rzeczpospolita
Bogumił Łoziński: "W Polsce było przyzwolenie dla Holocaustu"
Odpowiedzialność Polaków za Holocaust polegała na społecznym przyzwoleniu na tę zbrodnię - twierdzi w wywiadzie dla DZIENNIKA historyk Jan Tomasz Gross. "Trzeba to jednak uznać i zostawić za sobą jako trudny moment upadku" -uważa autor kontrowersyjnej książki "Strach".
Dziennik
Marek Chodakiewicz: medialny "Strach" i niemedialna prawda
Marek Chodakiewicz, autor książki "Po Zagładzie" powiedział o dotyczącej tych samych problemów książce "Strach" Jana Grossa, że jej wielki oddźwięk medialny jest odwrotnie proporcjonalny do wartości naukowej.
gazeta.pl
Piotr Zychowicz: Chodakiewicz: Ludzi należy rozliczać indywidualnie
Z tezami prof. Jana T. Grossa nie zgadza się inny naukowiec pracujący za oceanem, historyk Marek Chodakiewicz. Jego książka „Po Zagładzie” także trafiła na półki polskich księgarń
Rzeczpospolita
PAP: "Strach" w księgarniach: "przełomowy" czy "pełen nieścisłości"?
Dzisiaj polski przekład najnowszej książki Jana Tomasza Grossa trafia do księgarń. "Strach" budzi wielkie kontrowersje. - Książka jest pełna nieścisłości - mówi profesor Marek Chodakiewicz. - Wydanie tej książki świadczy o przełomie w sposobie myślenia w Europie Wschodniej - twierdzi Gross.
gazeta.pl
10.01.2008
Paweł Lisicki: Żydzi, Polacy i przeszłość
Dziś trafi do księgarń nowa książka Jana Tomasza Grossa, „Strach". Tak jak poprzednia, „Sąsiedzi", wywoła zapewne wiele komentarzy. Nic dziwnego, dotyczy bowiem rzeczy bolesnej, drażliwej i trudnej, czyli relacji Polaków i Żydów oraz problemu polskiego antysemityzmu.
Rzeczpospolita
08.01.2008
Paweł Machcewicz : Odcienie czerni
Tendencyjny stosunek do źródeł (a może tylko dezynwoltura?) to najlepszy prezent ze strony Jana Tomasza Grossa dla tych, którzy będą chcieli odrzucić jego twierdzenia na temat polskiego antysemityzmu, zasługujące z pewnością na rzetelny namysł – pisze na łamach najnowszego "TP" Paweł Machcewicz w obszernej recenzji „Strachu”, nowej książki autora „Sąsiadów”.
Tygodnik Powszechny
07.01.2008
Sebastian Duda: Zakłamana niewinność
Jan Tomasz Gross w kilka lat po kontrowersyjnych "Sąsiadach" przedstawia kolejny akt tragedii w najnowszych dziejach Polaków i Żydów.
Newsweek
06.01.2008
Rafał Ziemkiewicz : Temu panu dziękuję
Nie zamierzam czytać nowej książki Jana Tomasza Grossa. Wystarczy mi, że przeczytałem poprzednią. Bo faktu, że była ona z założenia kłamliwa, można dowieść – jak to mówił pewien mądry rabin – stojąc na jednej nodze.
Rzeczpospolita
05.01.2008
Piotr Zychowicz : Czy „Strach” zaszkodzi dialogowi
11 stycznia ukaże się polskie tłumaczenie głośnej książki Jana Tomasza Grossa „Strach”. Czy czeka nas ogólnonarodowa debata podobna do tej, jaką wywołali kontrowersyjni „Sąsiedzi”?
Rzeczpospolita
04.01.2008
Adam Szostkiewicz: Strach polski, strach żydowski
O książce "Strach" Jana T. Grossa zrobiło się głośno jeszcze przed ukazaniem się jej na polskim rynku (premiera 11 stycznia). My pisaliśmy o niej już półtora roku temu. Przypominamy Państwu wywiad z jej autorem. Tekst ukazał się w lipcu 2006 roku, w 28. numerze "Polityki".
Polityka
Ziemowit Nowak: Kielecka premiera kontrowersyjnej książki
Pierwsza w kraju debata poświęcona książce Jana T. Grossa o polskim antysemityzmie, m.in. o pogromie z 1946 roku, odbędzie się w Kielcach. - To nie służy dobremu wizerunkowi Kielc - uważa radny Tomasz Bogucki. - Takie spotkanie jest potrzebne - mówi przewodniczący RM Krzysztof Słoń
gazeta.pl
03.01.2008
mtom: "Strach" na miarę "Sąsiadów"
11 stycznia do księgarni trafi nowa książka Jana Tomasza Grossa, autora głośnych "Sąsiadów" o pogromie w Jedwabnem. "Strach" jest jeszcze mocniejszy - Gross oskarża w nim Polaków o systemowy antysemityzm, a całe społeczeństwo o sprzyjanie powojennym pogromom. O kontrowersyjnej publikacji mają dziś rozmawiać goście Magazynu "24 godziny".
tvn24.pl
27.12.2007
PAP: Gross znów oskarża Polaków o antysemityzm
Antysemityzm w Polsce po II wojnie światowej miał przyzwolenie społeczne, m.in. wskutek udziału Polaków w zagrabieniu mienia ofiar Holokaustu, czego komuniści nie rozliczali – to przesłanie książki Jana Tomasza Grossa.
Życie Warszawy
15.09.2006
Zygmunt Bauman: Wytłumaczyć niewytłumaczalne
Podczas 16. Festiwalu Kultury Żydowskiej, 4 czerwca 2006 roku w Krakowie, Jan Tomasz Gross wygłosił odczyt poświęcony sześćdziesiątej rocznicy pogromu w Kielcach, w którym kilkudziesięciu cudem ocalonych z Zagłady żydowskich mieszkańców tego miasta zostało zamordowanych przez swoich polskich sąsia- dów. Do pogromu przyłączył się niemal co czwarty mieszkaniec Kielc. W swoim wykładzie autor Fear: Antisemitism in Poland after Auschwitz [1] przypomniał stanowisko Krystyny Kersten, której zdaniem każdy, kto chce zrozumieć ten dramatyczny epizod z polsko-żydowskiej historii, powinien przede wszystkim starać się zrozumieć, jak to możliwe, że tak wielu zwykłych ludzi wzięło udział w masowym morderstwie popełnionym w zwykły dzień w zwyczajnym, prowincjo- nalnym mieście...
le monde diplomatique
01.07.2006
A jak bratem, a jak katem...
W przededniu ukazania się w księgarniach książki Jana Tomasza Grossa pt. "Strach", przypominamy dyskusję wybitnych naukowców nt. przyczyn antysemityzmu w powojennej Polsce. Dyskusję tę zorganizował magazyn "Charaktery", została opublikowana w zeszycie z lipca 2006 roku.
http://www.charaktery.eu/charaktery/2006/07/550/A-jak-bratem-a-jak-katem/